Зошто Историја?

Published by sarissa.institute on

Никола Веселинов

Историјата вклучува сознанија за минатото, кое се однесува на изучување и објаснување на минатото на човечките општества, генерално историја е сè што се случило, како во човечкиот живот, така и во природниот свет.

Историјата се пишува врз основа на податоци добиени за минатото од различни извори, како што се пишаните или печатените, монети и други артефакти, градби, споменици и преданија.

Секој од нас, особено учениците и нивните родители, неуморно се прашуваат зошто треба да ја знаеме историјата, кое е значењето и релевантноста на проучувањето на настаните од минатото? Сепак, постојат многу различни причини што укажуваат на потребата за изучување на овој предмет, што е комбинација на многу други дисциплини. Веќе има премногу аргументи во врска со важноста на историјата, кои и денес остануваат релевантни.

Здравата социјална атмосфера во една држава, полноправно општество и пошироко е целта што ја сакаат сите луѓе во целина. Невозможно е да се вреднува сè со пари и да се плати за сè. Затоа, државата не се потпира на бизнисмени, туку на патрони, алтруисти и патриоти. Целиот свет почива врз нив. Историјата секогаш ги памети. Тие се луѓе кои  ја сакаат својата земја, кои ќе ги дадат своите животи за среќа на другите. Тие се бестрашни воини, и посветени лекари, и талентирани научници, кои за својата држава и својот народ би направиле сè.

Зошто ни треба приказна? Затоа што популарно ја раскажува секоја следна генерација што им се должи на своите предци. Учиме какви идеали живееле прадедовците, какви подвизи извршувале. Од нив разбираме како нивните животи влијаеле врз нашата сегашност. Развојот на почитта кон минатото со своите реформи, борба, победи и неуспеси е задача на историјата.

Денес е неразделно од вчера. Сите луѓе и народи живеат во историјата: зборуваме јазици кои се развивале од далечното минато, живееме во општества со комплексни култури наследени од античко време, користиме технологии развиени од нашите предци. Така, проучувањето на врската меѓу минатото и сегашноста е неспорно основа за добро разбирање на современото човечко суштество. Ова објаснува зошто ни треба историја, зошто и колку е важно во нашите животи. Запознавање со човечкото минато е патот до самосознавање. Историјата помага да се разбере потеклото на современите социјални и политички проблеми. Тој е најважниот извор за проучување на карактеристичното однесување на луѓето во различни социјални услови. Историјата нè тера да сфатиме дека луѓето во минатото не биле само „добри“ или „лоши“, туку биле мотивирани во сложени и противречни односи, како што се и сега.

Историското знаење не е ништо повеќе и не помалку од внимателно и критички конструирана колективна меморија. Тоа е меморијата што нè прави луѓе, а колективната меморија, односно историјата, нè прави општество. Зошто да ја знаеме приказната, бидејќи без неа човекот ќе го изгуби својот идентитет, нема да знае како да постапува при средба со други луѓе. Истата работа се случува и со колективната меморија, иако нејзината загуба нема да биде забележлива толку моментално. Сепак, меморијата не може да замрзне на време. Колективната меморија постепено се стекнува со ново значење. Историчарите постојано работат на размислување за минатото, поставуваат нови прашања, бараат нови и анализираат стари документи со цел да стекнат нови знаења и искуство за подобро разбирање на минатото и што се случува. Историјата постојано се менува и се шири, како и нашата меморија, помагајќи ни да се здобијат со нови знаења и вештини за подобрување на нашите животи.

Многумина  немаат идеја што се случило во минатото и како тоа може да влијае на нашата сегашност или иднина. Историјата не е само училиштен предмет, таа е нашата гордост, нашиот срам и нашата тајна. Не можеме да ја избришеме историјата на изминатите генерации, но можеме да научиме многу вредни лекции од историјата.

Сепак со историјата сме опкружени на секој чекор, ja носиме во сопствениот човечки код, ja пренесуваме на нашите потомци. Историјата е потребна за воспитување на духот на обединета Европа во која сè уште декларативно владее слободата на изборот и правото на сопствениот идентитет на секој народ во нејзиното семејство, Проблемот ce состои во тоа, декларираните принципи да бидат оживотворени како право на живот (сопствено име, историја, идентитет) на секој народ, па и на македонскиот. Почитувањето на историјата и нејзиното објективно толкување може да биде чекор напред кон помирување на таквиот расчекор. На таков начин, учителката на животот во полна мера ќе му служи на животот.

Историјата е потреба зашто создава самопочитување и го зацврстува идентитетот. Таа му е потребна на секој народ за да сè хомогенизира и да остави впечаток на другите. Скоро сите ентитети, групи, народи-нации, држави, ce повикуваат на настаните, личностите и процесите во минатото за да си го докажат легитимитетот, идентитетот, правото на постоење, за да ce идентификуваат како различитост меѓу другите народи, да си ги задржат сопствените традиции, битот и културата на живеење. Човекот кој го изгубил сеќавањето не знае кој е. Недостасува оној низ на искуства, илјада познати нешта кои не прават она што сме, да имаме идентитет. Општеството кое ништо не знае за своето минато, страда од колективно губење на помнењето. Таквото општество не знае ни што е, ни од каде доаѓа, ни каде оди. Да знаеш нешто за минатото значи да ce согледаш себеси во одреден контекст, да сфатиш дека човекот не е атом кој слободно лебди, туку дека него го создавале и оформиле околностите од времето пред тој да биде роден. Колку попрецизно и појасно ги утврдиме фактите за тие околности (настани, процеси, делување на големи личности) толку појасно можеме да ce согледаме денес како нешто трајно во духовна смисла, како препознатливост која постои, како мост на пренесување на пораки од вчера за утре.


0 Comments

Напишете коментар

Avatar placeholder

Вашата адреса за е-пошта нема да биде објавена. Задолжителните полиња се означени со *